بررسی اجمالی
بوی بد دهان، که به آن هالیتوزیز گفته می شود، می تواند خجالت آور باشد و در برخی موارد حتی ممکن است باعث استرس شدید شود!
جای تعجب نیست که قفسه های فروشگاه ها مملو از آدامس نعناع، دهانشویه و سایر محصولاتی است که برای مبارزه با بوی بد دهان طراحی شده اند. اما بسیاری از این محصولات فقط اقدامات موقتی هستند زیرا علت اصلی مشکل را برطرف نمی کنند.
علل
– بهداشت ضعیف دندان(نتیجه مسواک دو روز یه بار و فرار از نخ دندون!)
باکتری ها ذرات غذایی که در دندانها یا دهان به دام افتاده اند را تجزیه می کنند. ترکیبی از باکتری ها و مواد غذایی پوسیده در دهان شما بوی نامطبوعی تولید می کند و مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور مرتب مواد غذایی به دام افتاده را قبل از پوسیدگی از بین می برد.
همچنین افزایش پلاک به عنوان ماده ای چسبنده که روی دندان ها جمع می شود و ایجاد بو کرده و باعث ایجاد حفره و بیماری های پریودنتال شود.
– غذاها و نوشیدنی ها با اسانس تند!( ماندگاری بو تا 72 ساعت!)
هنگامی که پیاز، سیر یا غذاهایی با بوی تند می خورید، لوله گوارش شما در طول هضم، روغن غذاها را جذب میکند. این روغن ها وارد جریان خون شما می شوند و به ریه های شما می روند و بقیه داستان ! (که دیگران می توانند این بو را تا 72 ساعت در تنفس شما احساس کنند!)
– سیگار و قلیان
کشیدن سیگار یکی از اصلیترین علل بوی بد دهان در جوامع امروزیست که دهان شما را خشک می کند و آنهم می تواند بوی نفس شما را بدتر کند!
– خشکی دهان ناشی از کشیدن سیگار-مصرف دارو های آنتی کولینرژیک-بیماریهای زمینه ای و …
– اختلال رفلاکس معده به مری (GERD)، که یک علت نسبتاً شایع بوی بد دهان است.
– اگر بزاق کافی تولید نشود، خشکی دهان نیز ممکن است رخ دهد. بزاق به ضدعفونی کردن دهان و کاهش بوی بد آن کمک می کند.
– بیماریهای پریودنتال (ناشی از نکشیدن نخ دندان!)
بیماری پریودنتال یا بیماری لثه زمانی اتفاق می افتد که پلاک را به سرعت از روی دندان پاک نکنید. با گذشت زمان، پلاک ها سفت شده و به جرم تبدیل می شوند وبه تدریج تلاش برای پاک کردن جرم باعث تحریک بیشتر لثه ها می شود. غذا، باکتری ها و پلاک های دندانی می توانند در پاکت ها جمع شوند و باعث ایجاد بوی شدید شوند.
– شرایط سینوس، دهان یا گلو :عفونت سینوسی- برونشیت مزمن- عفونت در دستگاه تنفسی فوقانی یا تحتانی و سنگ های لوزه
– کتو اسیدوزیس
به خاطر پایین بودن سطح انسولین بیماران دیابتی در اکثر اوقات ،به ویژه در دیابت نوع ۱ ،بدن آن‌ها دیگر نمی‌تواند از قند استفاده کند و به جای آن از اسیدهای چرب استفاده میکند. وقتی که چربی شکسته شود، کتون به عنوان ماده جانبی ساخته می‌شود. کتون‌ها به مقدار خیلی زیاد در بدن، سمی هستند و باعث به وجود آمدن تنفس با بوی ناخوشایند می‌شوند.
– انسداد روده
تنفس می‌تواند بویی مانند مدفوع داشته باشد، به خصوص پس از یک دوره طولانی استفراغ یا وجود علائم انسداد روده‌ای بوی بد بیشتر حس می‌شود!
– برونشکتازی (گشاد شدگی مزمن راه های هوایی)
یک مشکل مزمن است که در آن مسیرهای هوایی نسبت به قبل گشادتر می‌شوند و تولید موکوس را در پی دارد. این عارضه منجر به نفس بدبو می‌شود.
– بیماری یا نارسایی کلیه
– آپنه خواب
بوی دهان به عنوان نشانگر!
اگر نارسایی کلیه یا کبد یا دیابت دارید، ممکن است نفس شما بوی ماهی بدهد. وقتی دیابت شما تحت کنترل نباشد، ممکن است نفس شما بوی میوه بدهد.
اگر به نظر نمی رسد بو از دندان یا دهان شما می آید، دندانپزشک به شما توصیه می کند که برای رد یک بیماری یا بیماری زمینه ای به پزشک خانواده خود مراجعه کنید.
و اما..
درمان!
– رعایت سفت و سخت بهداشت دهان دندان و لثه ها (ایجاد عادت مسواک زدن، کشیدن نخ دندان و دهانشویه صبح و شب یا حداقل روزی یک بار! )
– نخ دندان بکشید، نخ دندان بکشید،نخ دندان بکشید!
اگر مدتی است نخ دندان نکشیده اید همین الان یک بار نخ دندان بکشید تا متوجه فاجعه بوی ناخوشایند مواد غذایی پوسیده بین دندان ها شوید!
دهانشویه به ویژه از نوع غیر الکلی:
برای بهبود مشکل هالیتوز به دنبال دهانشویه‌ای باشید که حاوی الکل نباشد .الکل دهان را خشک کرده و به عنوان محرک هالیتوز عمل میکند.
مسواک زدن مداوم به صورت ملایم :
صبح و شب بعد از وعده غذایی (چرا ملایم؟مسواک زدن سخت در دفعات بالا از بین رفتن مینای دندان میگردد)
مسواک زبان:
باکتری‌ها، مواد غذایی و سلول‌های مرده معمولا روی زبان تجمع می‌یابند، مخصوصا در افراد سیگاری یا افرادی که دهان‌شان خشک است. مسواک زبان می‌تواند مفید باشد. با استفاده از مسواک مخصوص زبان هر روز صبح زبان خود را از عقب به سمت جلو تمیز کنید. زیرا ۸۵ درصد از بوی بد دهان ناشی از زبان است!
– هر زمان که چیزی می‌خورید دهان خود را به‌خوبی بشویید:(مخصوصا بعد کیت کت و کوکا کولا!)
بدین شکل بیشتر مواد زائد شسته شده و زمینه‌ی تغذیه‌ی باکتری‌ها را کاهش می‌دهد.
– رفع مشکل خشکی دهان : استفاده از بزاق مصنوعی ، مصرف آب فراوان و ترک سیگار
– تعویض 3 ماه یکبار مسواک قدیمی خود را با مسواک جدید
– چکاپ دندانپزشکی به صورت دوره ای(هر 6 الی ۸ ماه ) جرم گیری در صورت نیاز
– درمان مشکلات پزشکی زمینه ای مانند عفونت سینوسی یا بیماری کلیوی
– رعایت بهداشت دندان های مصنوعی و محافظ های دهان
– در فاصله‌های زمانی منظم غذا بخورید:
کم‌کاری دهان برای مدت طولانی می‌تواند باعث خشکی دهان شود.
راه های کمکی جهت بهبود بوی بد دهان
– قرقره روزانه آب نمک
– جویدن پوسته یا دانه هل
– دهانشویه با دمنوش زنجبیل
– جویدن دانه رازیانه
– مصرف مرکبات
اسید سیتریک برای حفظ تعادل pH سالم، از بین بردن باکتری‌ها و مرطوب نگه‌داشتن دهان .
نکات مهم:
– کشیدن نخ دندان مهمترین عامل حفظ بهداشت دهان است که اغلب فراموش شده و ریشه دندانهایمان در خطرند!
– در بسیاری از موارد، با رعایت بهداشت مناسب دندان می توانید بوی بد دهان را بهبودبخشید. اگر تکنیک‌های خودمراقبتی ساده مشکل را حل نکرد، به دندانپزشک یا پزشک خود مراجعه کنید.
– بهترین زمان تشخیص میزان یا شدت بوی دهان افراد را میتوان هنگام بیدار شدن از خواب در صبح ها دانست. دندانپزشک ا ممکن است به شما توصیه کند که صبح، قبل از مسواک زدن، قرار ویزیت بگیرید.
– وجود میکروب هلیکوباکتر پیلوری هیچ گاه باعث بوی بد دهان نمی شود و نباید فرد را به خاطر این موضوع اندوسکوپی کرد.
– بیماری های سیستماتیک اگرچه علت 20 درصد بوی بد دهان هستند اما به دلیل ماندگاری بیشتر، اهمیت بسیاری دارند و باید حتما شناسایی و درمان شوند.
– علاوه بر بوی بد، ممکن است طعم بدی نیز در دهان خود احساس کنید که در صورت ادامه یافتن ممکن است نشانگر یک بیماری زمینه ای باشد.
– توصیه می‌شود بعد از خوردن غذاهای ترش و اسیدی به مدت ۱ ساعت صبر کنید و پس از آن مسواک بزنید. این کار از آسیب رسیدن به دندانها به دلیل وجود لایه اسیدی روی دندانها جلوگیری میکند.
